Trump, Zelenskiy ve Güvenlik Garantileri: Ukrayna Barış Sürecinde Yeni Dönem

2025 yılı, uluslararası ilişkiler açısından oldukça hareketli bir döneme tanıklık ediyor. Bu hareketliliğin merkezinde ise uzun süredir devam eden Ukrayna-Rusya savaşı bulunuyor. 2014’te Kırım’ın ilhakıyla başlayan, 2022’de geniş çaplı bir işgalle derinleşen kriz, hem bölgesel güvenliği hem de küresel dengeleri derinden sarsmıştı. Ancak geçtiğimiz günlerde ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile gerçekleştirdiği sürpriz zirve, savaşın geleceğine dair yeni umutları beraberinde getirdi. Zirvede özellikle ABD’nin Ukrayna’ya yönelik güvenlik garantileri gündeme taşındı ve bu gelişme, barış sürecinde bir dönüm noktası olarak değerlendirilmeye başlandı.

Zirvenin Önemi: Neden Şimdi?

ABD, Avrupa’nın güvenlik mimarisinde Soğuk Savaş’tan bu yana merkezi bir rol oynuyor. NATO’nun en güçlü üyesi olan Washington yönetiminin Ukrayna’ya açık güvenlik garantileri sunması, yalnızca Kiev’in değil, aynı zamanda tüm Doğu Avrupa’nın geleceğini yakından ilgilendiriyor.
Zelenskiy yönetimi, savaşın başından bu yana Batı’dan hem askeri hem de diplomatik destek talep ediyordu. Avrupa Birliği ülkeleri ekonomik yaptırımlar ve askeri yardımlarla sahada yer alsa da, Ukrayna’nın asıl güvendiği taraf hep ABD oldu. Trump’ın ikinci döneminde böylesine bir adım atması, hem iç politikada hem de uluslararası düzeyde güçlü bir mesaj niteliği taşıyor.

Güvenlik Garantileri Ne Anlama Geliyor?

ABD’nin verdiği güvenlik garantilerinin birkaç boyutu bulunuyor:

1. Askeri Destek: Ukrayna ordusuna modern silahların ve savunma sistemlerinin tedarikinin hızlandırılması.
2. Savunma Anlaşmaları: Ukrayna’ya yönelik yeni bir saldırı durumunda ABD’nin doğrudan devreye girebileceği taahhüdü.
3. Diplomatik Koruma: Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası platformlarda Ukrayna’nın pozisyonunun güçlü bir şekilde desteklenmesi.
4. Ekonomik Yardım: Savaş sonrası yeniden inşa süreci için uzun vadeli finansman ve yatırım planları.

Bu taahhütler, Ukrayna için yalnızca savaşın sürdürülmesi değil, aynı zamanda barış dönemine hazırlanması anlamına geliyor. Ancak bunun Rusya tarafından nasıl karşılanacağı hâlâ belirsiz.

Rusya’nın Tepkisi

Moskova yönetimi, NATO’nun doğuya doğru genişlemesini yıllardır “ulusal güvenliğine tehdit” olarak görüyor. Dolayısıyla ABD’nin Ukrayna’ya güvenlik garantisi vermesi, Kremlin açısından yeni bir provokasyon olarak algılanabilir.
Putin yönetiminin bu gelişmeye sert tepki göstermesi ve hatta sahada yeni askeri adımlar atması muhtemel. Bununla birlikte, Rusya’nın ekonomik yaptırımlar nedeniyle oldukça zor durumda olduğu ve içerideki toplumsal huzursuzluğun giderek arttığı da bir gerçek. Bu nedenle Moskova, riskli bir adım atmaktansa diplomasiye yönelmeyi tercih edebilir.

Avrupa’nın Rolü

Avrupa Birliği, Ukrayna krizinde hem birlik hem de ayrışma örnekleri sergiledi. Almanya ve Fransa gibi ülkeler diplomasiye daha fazla şans tanınması gerektiğini savunurken, Polonya ve Baltık ülkeleri Rusya karşısında daha sert önlemler alınmasını istiyordu.
Trump-Zelenskiy zirvesi, Avrupa başkentlerinde de yakından takip edildi. Çünkü ABD’nin Ukrayna’ya verdiği garanti, kıtanın güvenlik dengelerini doğrudan etkileyecek. Avrupa’nın bu süreçte daha uyumlu ve bütünleşik bir politika izlemesi, barış sürecinin başarıya ulaşması için kritik bir faktör olacak.

Küresel Piyasalar Neden Tepki Verdi?

Zirvenin ardından küresel finans piyasalarında dikkat çekici hareketlilik yaşandı. Güvenli liman olarak görülen dolar güçlenirken, Avrupa borsalarında kısa süreli bir yükseliş gözlendi. Bu durum, yatırımcıların barışa yönelik umutları fiyatlamaya başladığını gösteriyor.
Enerji piyasaları açısından da Ukrayna krizi kritik bir rol oynuyor. Rusya’dan Avrupa’ya doğal gaz akışının kesilmesi, küresel enerji maliyetlerini artırmıştı. Barış süreci ilerlerse, enerji fiyatlarının istikrara kavuşması mümkün olabilir. Bu da yalnızca Avrupa değil, Asya ve Afrika ekonomileri için de olumlu bir gelişme anlamına geliyor.

İç Politikada Trump ve Zelenskiy

ABD’de 2024 seçimlerini kazanarak ikinci kez başkan olan Trump, ilk döneminde olduğu gibi yine dış politikada sürpriz hamlelerle gündeme geliyor. Bu güvenlik garantisi adımı, Trump’ın hem Amerikan halkına “dünya lideri” imajını pekiştirmesi hem de Avrupa’daki müttefiklerine güçlü bir mesaj göndermesi için stratejik bir fırsat.
Zelenskiy açısından ise bu zirve, hem halkına moral kaynağı olacak hem de uluslararası arenada Ukrayna’nın yalnız olmadığına dair bir güvence sağlayacak. Savaş yorgunu bir toplum için bu tür diplomatik desteklerin psikolojik önemi de oldukça yüksek.

Barış İçin Gerçekçi Bir Şans Var mı?

Elbette güvenlik garantileri tek başına barış getirmeyecek. Savaşın sona ermesi için Rusya’nın da masaya oturması gerekiyor. Ancak Trump-Zelenskiy buluşması, barış masasına giden yolun ilk ciddi adımı olarak değerlendirilebilir.
Diplomatik gözlemciler, bu sürecin Oslo veya Camp David tarzında bir barış anlaşmasına evrilebileceğini öne sürüyor. Eğer ABD garantörlüğünde bir barış planı hayata geçirilirse, Ukrayna yalnızca savaşın enkazından çıkmakla kalmayacak, aynı zamanda Avrupa-Atlantik ittifakının kalıcı bir parçası haline gelecek.

Sonuç: Yeni Bir Dönemin Başlangıcı mı?

Trump-Zelenskiy zirvesi, Ukrayna krizinde umut verici bir gelişme olarak tarihe geçti. ABD’nin güvenlik garantisi, yalnızca Kiev’in değil, tüm Avrupa’nın geleceğini yakından ilgilendiriyor. Elbette önümüzde hâlâ belirsizlikler ve riskler bulunuyor. Rusya’nın tepkisi, Avrupa’nın tutumu ve sahadaki askeri gelişmeler bu sürecin seyrini belirleyecek.
Ancak yine de bu buluşma, uluslararası toplumun uzun süredir beklediği barış umudunu yeniden canlandırdı. 2025 yılı, belki de savaşın gölgesinden çıkışın ve yeni bir güvenlik düzeninin inşasının başlangıç noktası olacak.